77 lat temu powstały Narodowe Siły Zbrojne

20 września 1942 roku rozkazem płk. Ignacego Oziewicza zostały powołane do życia Narodowe Siły Zbrojne – druga co do wielkości po Armii Krajowej formacja zbrojna polskiego podziemia.

NSZ powstały z połączenia Związku Jaszczurczego i części Narodowej Organizacji Wojskowej z dodatkiem mniejszych organizacji podziemnych. Organem kierującym NSZ została Tymczasowa Narodowa Rada Polityczna.

Tak główny cel walki NSZ streszczał w rozkazie ogólnym nr 3 ze stycznia 1944 r. ówczesny komendant główny płk Tadeusz Kurcyusz „Żegota”: „Wobec przekroczenia przez wojska sowieckie granicy Polski, Rząd Polski w Londynie oraz społeczeństwo polskie w Kraju wyrażają swą niezłomną wolę przywrócenia niepodległości całego terytorium polskiego do granicy na Wschodzie sprzed roku 1939, ustalonej za obustronną zgodą traktatem ryskim (…) Jedna jest dla nas Polska prawdziwie Niepodległa i Wielka, zdolna zapewnić pokój sobie i innym narodom Europy Środkowej i dać wszystkim Polakom ziemię lub warsztat pracy. – Jest nią Polska od granicy traktatu ryskiego na wschodzie, po Odrę i Nysę Łużycką na Zachodzie (…) Narodowe Siły Zbrojne walczyć będą o przywrócenie Polsce wszystkich Jej ziem wschodnich”.

Narodowe Siły Zbrojne sformowały szereg oddziałów partyzanckich, które prowadziły walkę z Niemcami oraz formacjami komunistycznymi. Najsłynniejszym z nich była Brygada Świętokrzyska, która jako jedyny polski oddział przedarła się na Zachód i połączyła z wojskami amerykańskimi. W Powstaniu Warszawskim wzięło udział kilka tysięcy żołnierzy NSZ.

W związku ze swoją antykomunistyczną postawą żołnierze NSZ w dużej liczbie nie złożyli po wojnie broni i walczyli z nowymi władzami oraz wojskami sowieckimi.