92 lata temu powstał Obóz Wielkiej Polski

4 grudnia przypada 92. rocznica powstania największego ruchu politycznego w Polsce międzywojennej. Obóz Wielkiej Polski po kilku latach został zdelegalizowany, a jego działaczy represjonowano.

Obóz Wielkiej Polski został powołany podczas inaugurującego zjazdu 4 grudnia 1926 r., który miał miejsce w Poznaniu za sprawą członków Związku Ludowo-Narodowego i innych działaczy prawicowych. Głównym celem założycieli OWP było zjednoczenie organizacji endeckich, a także całej antysanacyjnej prawicy, jak również próba oddziaływania na społeczeństwo w duchu idei narodowej.

Największą popularność zyskał w środowiskach studentów oraz szeroko rozumianej klasy średniej. Organizacja największe wpływy posiadała w Wielkopolsce, Pomorzu, Śląsku oraz w miastach uniwersyteckich.

Na czele organizacji, jako Wielki Oboźny, stanął Roman Dmowski. Naczelnym organem była Wielka Rada, będąca organem doradczym, w skład której wchodzili m.in. Tadeusz Bielecki oraz Roman Rybarski. Powołany został również Ruch Młodych OWP, rekrutujący młodsze pokolenie, który z czasem zyskał coraz większe wpływy i autonomię w organizacji, wyznaczając jej politykę.

Organizacja posiadała również swoje symbole: piaskowe koszule, granatowe spodnie i berety, oraz Szczerbiec owinięty w biało-czerwony sztandar. Oficjalną pieśnią był „Hymn Młodych” Jana Kasprowicza. Obecne było też rzymskie pozdrowienie, które stało się wizytówką OWP.

Głównych działacze (Dmowski, Rybarski, Wasiutyński) opracowali szereg broszur, w których zawarty został program OWP. W skrócie zawierał on koncepcję stworzenia narodowego państwa polskiego, które miało realizować interesy jedynie narodu polskiego. Ruch Młodych wydawał własne broszury.

OWP zakładał prowadzenie polityki polonizacyjnej mniejszości słowiańskich. Dostrzegano też problem mniejszości niemieckiej i zagrożenie ze strony rosnących w siłę Niemiec, formułowano dalekosiężny cel odzyskania rdzennie słowiańskich Ziem Zachodnich.

OWP silnie akcentował swoją przynależność do religii katolickiej. Postulowano państwo wyznaniowe, tolerujące inne religie, ale pełnię praw pozostawiające jedynie wyznawcom chrześcijaństwa. W sprawach gospodarczych w organizacji ścierały się koncepcja wolnorynkowa R. Rybarskiego, zawarta w broszurze „Polityka i gospodarstwo”, z koncepcją korporacjonizmu.

Wkrótce OWP stał się największym i najsilniejszym ruchem politycznym w Polsce, liczącym niemal 300 tys. członków, który, mimo założeń, nie był w stanie zjednoczyć całej prawicowej opozycji. Władze sanacyjne uważające rozwijający się ruch prawicowy za zagrożenie, rozpoczęły represje.

W maju 1927 r. aresztowano 15 czołowych działaczy organizacji. Natężenie represji nastąpiło na początku lat 30. Od czerwca do października 1932 r. w samej tylko Wielkopolsce odbyło się 150 procesów działaczy OWP. Zaczęto rozwiązywać regionalne oddziały Obozu.

28 marca 1933 r. Obóz Wielkiej Polski został zdelegalizowany w całym kraju. Powodem była „działalność kolidująca z kodeksem karnym i nakazami władz państwowych”.

za: prawy.pl